Zmiany w prawie wodnym 2017

W dniu 20 lipca 2017 r. sejm przyjął nową ustawę – Prawo wodne. Nowe przepisy dot. gospodarowania wodami w Polsce mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.

Nowe Prawo wodne wprowadza wiele zmian w stosunku do obowiązującej obecnie Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2001 Nr 115 poz. 1229). Nowa ustawa jest odpowiedzią na wymagania stawiane przez Unię Europejską. Dostosowuje krajowe przepisy dotyczące gospodarki wodnej do wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej Unii Europejskiej i innych programów operacyjnych Unii Europejskiej.

Najważniejsze zmiany w Prawie wodnym:

  1. Nowa struktura organizacji administracji gospodarowania wodami

Ustawa wprowadza nową instytucję zarządzającą wodami w Polsce – Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”. Instytucja będzie funkcjonować jako państwowa osoba prawna finansowana przede wszystkim z wpływów z opłat z tytułu usług wodnych, z opłat związanych z gospodarowaniem mieniem Skarbu Państwa (w tym wodami i gruntami nimi pokrytymi) oraz z opłat związanych z wykonywaniem działalności w zakresie gospodarki wodnej. Do zadań Wód Polskich należeć będzie:

  • utrzymanie wód,

  • sporządzanie dokumentów o charakterze planistycznym i strategicznym,

  • realizacja zadań z zakresu kontroli i monitoringu,

  • wydawanie zgód administracyjnych.

W skład Wód Polskich będą wchodzić obecnie istniejące jednostki organizacyjne takie jak: Krajowy Zarząd Gospodarki wodnej w Warszawie, Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej, Zarządy Zlewni oraz Nadzory Wodne. Zadania leżące w kompetencji Wód Polskich będą przydzielane poszczególnym organom tej struktury. Zostaną wydzielone także nowe regiony wodne: Górnej Wisły wschodniej, Narwi, Bugu, Noteci oraz nowe siedziby RZGW w Rzeszowie, Lublinie, Białymstoku i Bydgoszczy.

Ponadto, nowe Prawo wodne zwiększy kompetencje wojewodów. Do ich zadań należeć będzie wprowadzanie stanu klęski żywiołowej i stanów nadzwyczajnych (czasowe ograniczenie korzystania z wód), ustanawianie stref ochrony bezpośredniej i pośredniej ujęć wód, ustanawianie zbiorników ochronnych wód śródlądowych oraz przyjmowanie planów utrzymywania wód.

  1. Usługi wodne

Nowa ustawa dot. prawa wodnego wprowadza pojęcie tzw. usług wodnych. Polegają one na zapewnieniu gospodarstwom domowym, podmiotom publicznym oraz podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą możliwość korzystania z wód w zakresie wykraczającym poza zakres powszechnego, zwykłego i szczególnego korzystania z wód. Usługi wodne obejmować będą:

  • pobór wód podziemnych lub powierzchniowych,

  • piętrzenie, magazynowanie lub retencjonowanie wód podziemnych i wód powierzchniowych oraz korzystanie z tych wód,

  • uzdatnianie wód podziemnych i powierzchniowych oraz ich dystrybucję,

  • odbiór i oczyszczanie ścieków,

  • wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, obejmujące także wprowadzanie ścieków do urządzeń wodnych,

  • korzystanie z wód do celów energetyki, w tym energetyki wodnej,

  • trwałe odwadnianie gruntów, obiektów lub wykopów budowlanych oraz zakładów górniczych, a także odprowadzanie do wód wód pochodzących z odwadniania gruntów w granicach administracyjnych miast,

  • odprowadzanie do wód lub do ziemi wód pobranych i niewykorzystanych.

Podmioty korzystające z wód będą zobowiązane do stosowania przyrządów pomiarowych umożliwiających pomiar ilości wykorzystanych wód lub wprowadzonych ścieków. Na podstawie dokonanych pomiarów obliczane będą opłaty za korzystanie z wód.

  1. Opłaty za korzystanie z wód

Aktualnie opłata za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi oraz pobór wód zaliczana jest do tzw. opłat za korzystanie ze środowiska regulowanych w Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Wysokość opłat za korzystanie z wód według nowych przepisów będzie określona w Prawie Wodnym.

Nowe opłaty dzielą się na:

  • opłaty za usługi wodne (podzielone na dwie – opłatę stałą i opłatę zmienną),

  • opłaty podwyższone,

  • należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa,

  • opłaty legalizacyjne,

  • opłaty roczne,

  • opłaty dot. wykonywania rybactwa śródlądowego.

Opłaty za usługi wodne będą obowiązywać za wykonywanie na wodach wszystkich wyżej wymienionych czynność zaliczanych do usług wodnych. Ponadto, opłatę za usługi wodne będzie obowiązywała także za zmniejszenie naturalnej retencji terenu (w zakresie wskazanym w ustawie), wydobywanie z wód powierzchniowych kamienia, żwiru, piasku i innych materiałów oraz za wycinanie roślin z wód lub brzegu.

Wysokość opłaty stałej będzie ustalana jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty za daną usługę (określone w art. 274, art. 275 ust. 20-25), czasu wyrażonego w dniach oraz maksymalnej ilości wykorzystanej wody lub maksymalnej ilości i jakości odprowadzanych wód lub ścieków określonych w danym pozwoleniu wodnoprawnym. Opłata stała ustalana za cały rok będzie wnoszona w 4 równych ratach kwartalnych nie później niż do końca miesiąca następującego po upływie kwartału.

Wysokość opłaty zmiennej zależna będzie od rzeczywistego wykorzystania wód i ustalana na podstawie odczytu wskazań przyrządów pomiarowych lub danych z systemów pomiarowych (odczyty będą obowiązkiem Wód Polskich). Wysokość opłat będzie określana za okres rozliczeniowy wynoszący kwartał.

Od stawek ustalonych przez Wody Polskie będzie istniała możliwość złożenia reklamacji w terminie do 14 dni od dnia otrzymania informacji.

Opłata podwyższona będzie ponoszona w przypadku dokonywania poboru wód podziemnych lub powierzchniowych oraz wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego albo pozwolenia zintegrowanego w wysokości 500% opłaty zmiennej za daną usługę wodną. Opłatę podwyższoną ponosi się niezależnie od opłaty zmiennej za usługi wodne. Ponadto do uiszczenia opłaty podwyższonej zobowiązany będzie podmiot korzystający z usług wodnych przekraczający normy określone w pozwoleniu wodnoprawnym albo zintegrowanym. W przypadku przekroczeń w poborze wód opłata podwyższona wynosić będzie 10-krotnoścć wielkości jednostkowej stawki opłaty zmiennej dla poboru wód, natomiast w przypadku przekroczeń ilości wprowadzanych ścieków lub niespełnienia wymagań jakościowych tych ścieków górne jednostkowe stawki opłaty podwyższonej określono w art. 291.

Opłata legalizacyjna dotyczyć będzie podmiotów chcących dokonać legalizacji urządzenia wodnego. Jednostkowa stawka opłaty będzie wynosiła 4340 zł, płatna w terminie 14 dni od dnia w którym decyzja o legalizacji urządzenia wodnego stała się ostateczna.

  1. Zgody wodnoprawne

Zgoda wodnoprawna będzie udzielana w formie wydania::

  • pozwolenia wodnoprawnego,

  • zgłoszenia wodnoprawnego,

  • oceny wodnoprawnej.

  • decyzji zwalniającej z zakazów wynikających z innych uregulowań.

Według nowej ustawy pozwolenie wodnoprawne wymagane jest na:

  • usługi wodne,

  • szczególne korzystanie z wód,

  • długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej,

  • rekultywację wód powierzchniowych lub wód podziemnych,

  • wprowadzanie do wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój glonów,

  • wykonanie urządzeń wodnych,

  • regulację wód, zabudowę potoków górskich oraz kształtowanie nowych koryt cieków naturalnych,

  • zmianę ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, mającą wpływ na warunki przepływu wód,

  • prowadzenie przez wody powierzchniowe płynące w granicach linii brzegu oraz przez wały przeciwpowodziowe obiektów mostowych, rurociągów, przewodów w rurociągach osłonowych lub przepustów,

  • prowadzenie przez śródlądowe drogi wodne oraz przez wały przeciwpowodziowe napowietrznych linii energetycznych i telekomunikacyjnych,

  • lokalizowanie na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz nowych obiektów budowlanych,

  • gromadzenie na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią ścieków, odchodów zwierzęcych, środków chemicznych, a także innych materiałów, które mogą zanieczyścić wody, oraz prowadzenie na tych obszarach odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania, jeżeli wydano decyzję, o której mowa w art. 77 ust. 3.

Organem właściwym do wydania zgód wodnoprawnych będą właściwe organy Wód Polskich (art. 397).

Zgłoszenie wodnoprawne będzie wymagane na:

  • wykonanie pomostu o szerokości do 3 m i długości całkowitej do 25 m, stanowiącej sumę długości jego poszczególnych elementów,

  • postój na wodach płynących statków przeznaczonych na cele mieszkaniowe lub usługowe,

  • prowadzenie przez wody inne niż śródlądowe drogi wodne napowietrznych linii energetycznych i telekomunikacyjnych,

  • wykonanie kąpieliska lub wyznaczenie miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli, w tym na obszarze morza terytorialnego,

  • trwałe odwadnianie wykopów budowlanych,

  • prowadzenie robót w wodach oraz innych robót, które mogą być przyczyną zmiany stanu wód podziemnych,

  • wykonanie urządzeń odwadniających obiekty budowlane, o zasięgu oddziaływania niewykraczającym poza granice terenu, którego zakład jest właścicielem,

  • odprowadzanie wód z wykopów budowlanych lub z próbnych pompowań otworów hydrogeologicznych,

  • wykonanie stawów, które nie są napełniane w ramach usług wodnych, ale wyłącznie wodami opadowymi lub roztopowymi lub wodami gruntowymi, o powierzchni nieprzekraczającej 500 m2 i głębokości nieprzekraczającej 2 m od naturalnej powierzchni terenu, o zasięgu oddziaływania niewykraczającym poza granice terenu, którego zakład jest właścicielem,

  • przebudowa rowu polegająca na wykonaniu przepustu lub innego przekroju zamkniętego na długości nie większej niż 10 m,

  • przebudowa lub odbudowa urządzeń odwadniających zlokalizowanych w pasie drogowym dróg publicznych, obszarze kolejowym, na lotniskach lub lądowiskach,

  • wydobywanie kamienia, żwiru, piasku, innych materiałów z wód w związku z utrzymywaniem wód, śródlądowych dróg wodnych oraz remontem urządzeń wodnych, wykonywane w ramach obowiązków właściciela wód.

Nowością w Prawie Wodnym będzie ocena wodnoprawna. Jej uzyskania będą wymagane na inwestycje i działania mogące wpłynąć na możliwość osiągnięcia celów środowiskowych określonych w tej ustawie i przed uzyskaniem jakiejkolwiek innej zgody wodnoprawnej. Ocena wodnoprawna będzie wydawana na wniosek podmiotu planującego realizację inwestycji lub działania.

Wymagania dot. zawartości wniosków o wydanie zgód wodnoprawnych będą zbliżone do obecnych i zostały wyszczególnione w art. 407 nowej ustawy dla pozwoleń wodnoprawnych, art. 422 dla zgłoszeń wodnoprawnych i art. 427 dla ocen wodnoprawnych.

Opłaty za zgody wodnoprawne będą wynosi:

  • za przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego 87 zł,

  • za wydanie pozwolenia wodnoprawnego 217 zł,

  • za wydanie oceny wodnoprawnej 868 zł.

  1. Zmiany w innych przepisach

Nowa ustawa określa cele środowiskowe zakładające:

  • ochronę oraz poprawę jakości jednolitych części wód powierzchniowych niewyznaczonych jako sztuczne lub silnie zmienione – ich stanu ekologicznego i chemicznego, tak aby osiągnąć co najmniej dobry stan ekologiczny i dobry stan chemiczny wód powierzchniowych, a także zapobieganie pogorszeniu ich stanu ekologicznego i stanu chemicznego,

  • dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych jako cel wskazano ochronę tych wód oraz poprawę ich potencjału ekologicznego i stanu chemicznego, tak aby osiągnąć co najmniej dobry potencjał ekologiczny i dobry stan chemiczny wód powierzchniowych, a także zapobieganie pogorszeniu ich potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego,

  • dla jednolitych części wód podziemnych – celem jest zapobieganie lub ograniczanie wprowadzania do nich zanieczyszczeń, zapobieganie pogorszeniu oraz poprawa ich stanu, ochrona i podejmowanie działań naprawczych, a także zapewnianie równowagi między poborem a zasilaniem tych wód, tak aby osiągnąć ich dobry stan.

Planowane inwestycje i działania na zasobach wodnych nie powinny w negatywny sposób wpływać na osiągnięcie wyżej wymienionych celów środowiskowych. Określenie tych celów wyłącza z procedury oceny oddziaływania na środowisko kwestię badania dotyczącego zgodności przedsięwzięć z Ramową Dyrektywą Wodną, w szczególności przesłanek niezbędnych dla uzyskania derogacji od osiągnięcia celów środowiskowych w oparciu o art. 4 ust. 7 tej Dyrektywy. Badanie tych przesłanek nie będzie już więc w kompetencji Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska, a zostanie włączone w obszar zadań organów właściwych w sprawach gospodarowania wodami.

W sprawie konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w procedurze wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nowe Prawo Wodne nakłada obowiązek uzyskania opinii odpowiedniego organu Wód Polskich (do tej pory wystarczająca była opinia Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska).

Zmianie ulegną też warunki postępowania o jakąkolwiek decyzję – ograniczona zostanie ilość stron w postępowaniu. Stroną w postępowaniu o wydanie decyzji środowiskowej będzie mógł być tylko wnioskodawca oraz podmioty mające prawo do nieruchomości sąsiadujących i nieruchomości na których zostałyby przekroczone standardy jakości środowiska. Stroną w postępowaniu nie będzie mogła być organizacja społeczna (do tej pory było to uregulowane w Prawie ochrony środowiska i organizacje społeczne takie jak np. organizacje ekologiczne mogły uczestniczyć w postępowaniu na prawach strony).

Ponadto nowe Prawo Wodne wprowadza szereg zmian w innych, obowiązujących obecnie aktach prawnych m.in. ustawie o rybactwie śródlądowym, ustawie o żegludze śródlądowej, Prawie ochrony środowiska, ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków i wielu innych. Wszystkie wprowadzone zmiany do obecnie obowiązujących aktów prawnych znajdują się w nowej ustawie Prawo Wodne, w art. 480-254.

Scroll to Top